Historie

De pastorij van Izenberge, waar de pastoor woonde, werd gebouwd in 1776. Deze pastorij is de vroegere kapelanij van de bedevaartkapel O.-L.-Vrouw van Barmhartigheid. Via een smal weggetje dat tussen de weide en een partij land liep was de pastorij rechtstreeks verbonden met de kapel. De oorspronkelijke pastorij van de St.-Mildredakerk stond ten westen van de kerk, op het terrein waar nu het openluchtmuseum ligt. Toen de pastorij in 1829 helemaal vervallen was werd ze overgebracht naar de kapelanij, waardoor de verre ligging van de huidige pastorij ten opzichte van de parochiekerk verklaard wordt.

De pastorie heeft een belangrijke architecturaal-historische waarde als representatief voorbeeld van een landelijke pastorie uit de 2e helft van de 18e eeuw. Zij beantwoord aan het basistype: dubbelhuis van twee bouwlagen op rechthoekig grondplan; een centrale doorgang gaande van voor- tot achtergevel scheidt de vertrekken in twee delen.

Het interieur heeft een bijkomende belangrijke kunsthistorische- en artistieke waarde. De verschillende vertrekken zijn gestoffeerd met gaaf bewaarde, eenvoudig versierde schouwmantels in lijst- en stucwerk. In de eetplaast en bureau zijn twee fraaie schouwen bewaard. Het plafond in de eetplaats en bureau hebben nog hun oorspronkelijke lijstwerk behouden.

De vertrekken worden in twee opgesplitst door een middendoorgang gaande van voor- tot achtergevel met een authentieke trap in iepenhout. In de eetplaats en bureau staan respectievelijk een authentieke zwarte en beige marmeren shouw met fraai authentiek lijst- en stucwerk op de schouwmantels. Oorspronkelijk lijstwerk op het plafond in het bureau is in de overgangstijl Lodewijk XIV - XV. In de andere vertrekken zijn de schouwmantels nog versierd met authentiek, eenvoudig lijstwerk.

De omgeven bestanddelen van de pastorie, zoals de gedeeltelijk overgebleven omwalling met het bruggetje en bakstenen verhard weggetje, evenals het groen- en bomenbestand zijn ongetwijfeld niet weg te denken van het monument. Zij vormen beeldbepalende componenten bij de pastorie en vormen ermee een historische eenheid. De gedeeltelijk bewaard gebleven omwalling, ten zuiden, is historisch waardevol.